Мониторинг

Монгол Улсын Их Хурлын 2024 оны ээлжит сонгуульд оролцох нам, эвсэл, нэр дэвшигчдэд уриалах нь

Ардчилсан сонгуулийн нэг гол зарчим нь улс төрийн нам, нэр дэвшигчид тэгш гарааны зарчмаар шударга өрсөлдөх, иргэд тэнцвэртэй мэдээлэл хүлээн авч сонгуулийн үйл явцад оролцон саналаа чөлөөтэй гаргах явдал юм.

Сонгуулийн кампанит ажлын санхүүжилтийн ил тод байдал

“Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам,” “Эх орончдын нэгдсэн нам”-аас бусад нам, эвслийн зардлын хураангуй тайлан байршсан. Мөн нийт нэр дэвшигчдийн 453 нь буюу 74.7% нь зардлын ХУРААНГУЙ тайланг нийтэлсэн байна. Үүнээс МАН-ын нэр дэвшигч 68, АН 69, Зөв хүн электорат 45 нэр дэвшигч зардлаа тайлагнажээ. Түүнчлэн Та бидний эвсэл 52, ШИНЭ эвсэл 42, Ногоон нам 15-аас 4, Зон олны нам 30-аас 27, Сахигтун! ҮХ 19 – 34-өөс 23, Их эв нам – 1-ээс 1 нэр дэвшигч тус тус зардлын тайлангаа ирүүлсэн байна.

Телевизийн мониторинг

Нийт сонгуультай холбоотой мэдээллийг агуулгын хувьд ангилан үзвэл 62% нь захиалгатай буюу төлбөртэй сурталчилгаа, 16 хувь нь сонгогчдын боловсролд зориулсан мэдээлэл 11% хувь нь далд сурталчилгаа байв. Харин үлдсэн 11% нь ажлаа тайлагнасан талаарх мэдээлэл эзэлжээ. МҮОНТ болон бусад арилжааны телевизүүд 6-7 нам эвсэлд түлхүү цаг оноосон нь мониторингоор илрэв. МҮОНТ хуулийнхаа дагуу нам, эвслүүдэд ойролцоо цаг оноожээ. Тус телевизийн сонгуультай холбоотой мэдээллийн хамгийн их цаг МАН-д оногдсон нь 17%-ийг эзэлсэн бол ойролцоо буюу 15%-ийг АН-д оноожээ. Харин бие даагчдад хуваарилсан цаг 16%-тай тэнцэв.

Сонгуулийн кампанит ажлын санхүүжилтийн ил тод байдал

Мониторингийн хугацаанд нэр дэвшигчид санал худалдаж авахтай холбоотой зөрчил гаргаж байгаа талаар олон нийтийн сүлжээнд тавигдсан мэдээллийг нэгтгэн тэдгээрийн мөрөөр хяналтын байгууллагууд хэрхэн ажиллаж байгаад хяналт тавьж байна. Цагдаагийн ерөнхий газраас ирүүлсэн 2020 оны 6-р сарын 19-ны 8/2237 тоот албан тоотод дурдсанаар сонгуулийн сурталчилгаа эхэлсэн 6-р сарын 2-18-ний өдрийн байдлаар “Сонгогчдод мөнгө, эд зүйл тараасан гэх” нийт 38 гомдол, мэдээлэл шалгагджээ. Үүнээс 18-д нь уг үйлдэл тогтоогдоогүй, 4-т нь зөрчлийн хэрэг нээж, 2 хэргийг нь Тагнуулын ерөнхий газарт харьяаллын дагуу шилжүүлж, 14 гомдол, мэдээллийн шалгалтын явц үргэлжилж байна гэсэн байна. Бид энэ талаарх мэдээллийг холбогдох байгууллагуудаас лавшруулан тодруулж, олон нийтэд мэдээлэл өгч ажиллахаар төлөвлөж байна.

Нийгмийн сүлжээн дэх сонгуулийн сурталчилгааны мониторинг

  • Сонгуулийн сурталчилгаа эхэлснээс хойш 13 хоногийн хугацаанд сонгон авсан нэр дэвшигчдийн ФБ хуудастаа оруулсан постын тоо. Тэд өдөрт дунджаар 8-12 постыг оруулж байна. 
  • Нэр дэвшигчдийн фэйсбүүктээ оруулж буй постын дийлэнх нь эерэг болон төвийг сахисан хандлагатай байна.
  • Нэр дэвшигчид дунджаар 460 орчим хариу үйлдлийг нэг пост дээр авч байна. Үүний 94 хувь нь эерэг, 6 хувь нь сөрөг хандлагатай байна.
  • Нэр дэвшигчийн постыг нэг ижил хүн 3 ба түүнээс дээш удаа шэйр хийж буй тохиолдлуудыг баримтжууллаа. Бүх нэр дэвшигч дээр ийм тохиолдлууд бүртгэгдэв. Тухайлбал, нэр дэвшигчийн тодорхой нэг постыг тодорхой нэг хаягнаас 3-72 удаа шэйрлэж байна.

Телевизүүдэд төлбөртэй, захиалгатай нэвтрүүлгийн эзлэх хувь өсч байна

Мониторингийн хамрагдах хугацаанд 5 телевизийн 611 цаг 26 минут 49 секундын эфирийн бичлэгт мониторинг хийснээс 96 цаг 18 минут 09 секунд нь буюу 16% нь сонгуультай холбоотой мэдээлэл байв. Энэ нь нэгдүгээр үеийн мониторингтой харьцуулахад 2 пунктээр өссөн байна. МҮОНТ-ийн нам эвслүүдэд ойролцоо цаг хуваарилжээ. Тухайлбал МАН-д хамгийн их цаг оноосон нь 19%-тай тэнцсэн бол АН-д 15% оногджээ. Бусад нам эвслүүдэд 12%-иас доош хугацаатай тэнцэх цаг ногдуулжээ.

Сонгогчдын нэрийн жагсаалтад хийж буй мониторингийн явц

2016 оны УИХ-ын сонгуульд “царцаа”, 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар сонгогч дахин санал өгөх асуудал гарч байсан бөгөөд үүнтэй уялдуулан хуульд зарим өөрчлөлт туссан. Үүнтэй холбоотой энэ асуудалд сүлжээний зүгээс анхаарал хандуулж хөндлөнгийн хяналт тавьж байна.

Сонгуулийн автоматжуулсан системийн хөндлөнгийн хяналтын явц

МИДАС ТББ бүх нам эвслийн хөндлөнгийн тестэд байлцаж арга зүйн зөвлөгөө өгч хамтран ажиллалаа.  Санал тоолох төхөөрөмжийн тестийг хийхдээ СЕХ-ны гэрчилгээжүүлж, ачуулахаар бэлтгэсэн төхөөрөмжөөс санамсаргүй байдлаар сонголт хийж бодит саналын хуудаснаас 20  хуудас авч дараах тестүүдийг хийж үзлээ.

Залуучууд сонгуулийн өдрийн үйл явцыг амжилттай ажиглалаа

Шударга сонгуулийн төлөө иргэний нийгмийн хяналт сүлжээний 100 гаруй ажиглагч 2017 оны 6-р сарын 26-ны өдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал хураах, тоолох, дүнг гаргах болон техникийн тооллого хийх үйл явцыг ажиглаж Сонгуулийн тухай хуулийн дагуу явагдаж буй эсэхэд хяналт тавьлаа. Ажиглалт нь Улаанбаатар хотын нийт хэсгийн хороодын 12 хувь буюу 6 дүүргийн нийт 50 хэсгийн хороог хамарсан. Сонгуулийн санал хураалт дуусахад ажиглалтад хамрагдсан 50 хэсгийн хорооноос  23-д нь техникийн тооллого явагдсан ба энэ үйл явцыг мөн дуустал ажиглалаа.

2016 оны Улсын Их Хурлын Сонгуулийн Санхүүжилтийн Мониторинг

Улс төрийн нам нь нэг талаас үзэл бодлоороо эвлэлдэн нэгдсэн хувь хүмүүсийн байгууллага мэт боловч нөгөө талаас сонгуульд оролцож засаглах эрх мэдэл болон түүнд оролцох эрх авах, төрийн бодлогыг тодорхойлох, төрийн албан тушаалд өөрсдийн хүмүүсийг бэлтгэн байршуулах улс төр, үзэл суртлын болоод нийгмийн онцгой чухал үүрэг хүлээдэг институци билээ.

Сонгууль

Subscribe to Мониторинг